Poznaj trzy etapy procesu widzenia

Narząd wzroku należy do najważniejszych zmysłów. Bierze udział w procesie widzenia, który dla każdego z nas jest tak naturalny, że nie zastanawiamy się jego istotą. Tymczasem składa się z trzech skomplikowanych etapów, które łączą w sobie procesy biologiczne, fizyczne i psychiczne.

Dzięki narządowi wzroku zbieramy informacje o otaczającym świecie, rozpoznajemy przedmioty, kształty i barwy, a także potrafimy ocenić wzajemne położenie obiektów. Wzrok pozwala nam widzieć przestrzennie i funkcjonować na co dzień wśród innych ludzi. Narząd ten rozwija się osobniczo od chwili narodzin, gromadząc przez całe życie zdolności przetwarzania informacji.

Widzenie, wraz z mechanizmem jego funkcjonowania i powstawania, jest skomplikowanym zespołem procesów fizycznych, biologicznych i psychicznych. Jego występowanie opiera się na trzech zasadniczych etapach, które obejmują współpracę poszczególnych struktur gałki ocznej i nerwów wzrokowych połączonych z korą wzrokową.

Pierwszy etap widzenia polega na przejściu światła przez źrenicę do wnętrza gałki ocznej. Wiązka światła ulega załamaniu po przedostaniu się przez układ wzrokowy, w wyniku czego zostaje skupiona na siatkówce. Siatkówka stanowi warstwę nerwową gałki ocznej, w której występują komórki światłoczułe. Są one wyspecjalizowanymi receptorami narządu wzroku i biorą udział w detekcji impulsów świetlnych oraz przekształcaniu ich w impuls nerwowy. Generowany sygnał przekazywany jest drogą wzrokową do kory mózgowej.

W mózgu, a konkretnie w korze wzrokowej, zachodzi przetwarzanie impulsów nerwowych i ich analiza. Ważnymi elementami pozwalającymi na uzupełnienie procesu widzenia są takie właściwości, jak: pamięć, uwaga i zdolność kojarzenia. Układ wzrokowy jest więc podstawą procesu psychicznego, a ich współpraca zapewnia nam widzenie. W dużym uproszczeniu cykl przekształcania wiązki świetlnej w impuls nerwowy i przetworzenie go na poziomie kory mózgowej stanowią nieodzowny schemat procesu widzenia.

Polega on na sekwencji kolejnych zdarzeń, które możemy uporządkować w następujący cykl:

• pobudzenie fotoreceptorów wiązką światła,
• przekazanie drogą nerwową sygnałów wzrokowych do mózgu,
• połączenie obrazów z obu oczu w jeden spójny obraz (fuzja),
• proces akomodacji, który umożliwia wyostrzenie obrazu,
• proces percepcji i kojarzenia pozwalający rozpoznać obserwowane obiekty,
• proces uczenia się i zapamiętywania.

Wiemy już zatem, na czym polega proces widzenia. Jak zbudowany jest z kolei nasz układ wzrokowy? W jego skład wchodzą: gałka oczna, drogi wzrokowe oraz kora wzrokowa, w której odbierane są impulsy nerwowe. Uzbrojeni w tę wiedzę, możemy poznać budowę ludzkiego oka i odkryć jego tajemnice. Tym zajmę się w kolejnych tekstach.