Jak przygotować się do operacji usunięcia zaćmy?

Zaćma to choroba cywilizacyjna, z którą można sobie poradzić, nawet gdy okulary nie poprawiają już jakości widzenia. Od optometrysty lub od okulisty usłyszysz w takim przypadku informację, że warto wykonać zabieg usunięcia zaćmy. Sama myśl o zabiegu potrafi paraliżować - czy rzeczywiście jest się czego bać?

Pojawiająca się zaćma i związane z nią dolegliwości są wskazaniami do wykonania zabiegu jej usunięcia. Podczas kwalifikacji do leczenia operacyjnego bierze się pod uwagę dwa główne czynniki: obniżenie ostrości wzroku oraz indywidualny stan pacjenta, tj. aktywność sportową lub tryb pracy. Decyzja o wykonaniu operacji wynika z potrzeby powrotu do subiektywnie dobrej sprawności wzrokowej. Podejmuje się ją po konsultacji okulistycznej. 

Okulista określa wówczas, czy po zabiegu usunięcia zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej odpowiednią korekcją optyczną funkcje oczu i stan przedmiotowy będą lepsze. Dodatkowym wskazaniem jest również konieczność obserwowania dna oka, np. w przypadku występującej retinopatii cukrzycowej, jej rozwoju i leczenia za pomocą fotokoagulacji laserowej.

W klasyfikacji do operacji zaćmy należy również zwrócić uwagę na stan chorego, szczególnie na zmiany przedoperacyjnego ryzyka do wystąpienia powikłań:

- dystrofia rogówki i obniżona ilość komórek śródbłonka, co może przyczynić się do wystąpienia keratopatii,

- mała głębokość komory przedniej,

- przebyte choroby gałki ocznej, np. zapalenie błony naczyniowej, jaskra, krótkowzroczność degeneracyjna, urazy narządu wzroku,

- brak możliwości lub utrudnione przyjęcie pozycji leżącej, np. przy zwyrodnieniukręgosłupa szyjnego.

W celu klasyfikacji wykonywane są badania podmiotowe i przedmiotowe. Badanie podmiotowe określa ostrość wzroku do dali i bliży w konfrontacji z indywidualnymi potrzebami pacjenta. W przypadku zaćmy całkowitej ostrość wzroku ulega obniżeniu do poziomu percepcji ruchu i percepcji światła. Taki pacjent powinien również rozróżniać barwę czerwoną i zieloną, co świadczy o prawidłowym funkcjonowaniu siatkówki, dołeczka i nerwu wzrokowego. 

Badanie przedmiotowe pozwala natomiast ocenić stopień zmętnienia soczewki oraz jego lokalizację, a także stan pozostałych struktur gałki ocznej. Szczególnie ważne jest badanie oka, w celu stwierdzenia, czy nie współistnieją dodatkowe przyczyny obniżenia funkcji wzroku, tj. zwyrodnienie plamki wraz z wiekiem lub neuropatia jaskrowa.

PRZECZYTAJ TEŻ: Zaćma - choroba, której nie możesz zlekceważyć

Postępowanie przed operacją zaćmy

Najbardziej pożądanym stanem po operacji usunięcia zaćmy jest miarowość. Aby ją uzyskać, wymagane jest wszczepienie sztucznej soczewki o określonej mocy, tak, aby skorygować występującą wadę refrakcji. Podczas przygotowania przedoperacyjnego w celu wyznaczenia mocy soczewki wewnątrzgałkowej wykonuje się pomiary:

- refrakcji,

- keratometrii,

- biometrii.

Mimo możliwości korygowania wad refrakcji, nie zawsze jest ona celem operacji. Pacjenci krótkowzroczni często wolą dobrze widzieć z bliska bez okularów, tak jak dotychczas, niż nosić okulary do dali. Należy również zwrócić uwagę na stan refrakcji drugiego oka, aby uniknąć wywołania różnowzorowości, która może objawiać się dyskomfortem i zaburzeniami widzenia obuocznego.

Dodatkowo można wykonać topografię rogówki, która jest istotnym pomiarem w przypadku pacjentów, którzy przeszli zabieg chirurgii refrakcyjnej lub w przypadku planowania wszczepu soczewek torycznych lub wieloogniskowych. Dzięki topografii można dokonać oceny astygmatyzmu nieregularnego lub subklinicznej formy stożka rogówki.

Pachymetria jest pomiarem służącym do określenia grubości rogówki i oceny komórek endotelialnych rogówki. Jest niezbędna w przypadku pacjentów, u których grubość centralnej części rogówki jest obniżona, ponieważ to może wpłynąć na zwiększone ryzyko keratopatii.

Czasami wykonuje się mikroskopię lustrzaną. Pozwala określić gęstość komórek śródbłonka rogówki. Jej cele jest zmniejszenie ryzyka pooperacyjnej keratopatii, a także wybór kierunku techniku zabiegu.

Ocena obwodu siatkówki jest istotna przede wszystkim w przypadku osób z wysoką krótkowzrocznością lub w przypadku braku możliwości zobrazowania dna oka w USG gałki.

Dlaczego klasyfikacja do zabiegu zaćmy jest tak ważna? Rzetelnie wykonane pomiary oraz wywiad pozwolą na wykonanie ostatniego etapu - samego zabiegu. Jakie są rodzaje zabiegów i czym się różnią, dowiecie się w kolejnych wpisach.